ressing

Hihimlay akong haplos ng mga talulot ng tanduyong
Pinagtiyagaan nating himayin nang buong magdamag
At yakap ng iyong mga titig, habang hinihimay ang mga salita.
Idinuduyan ako ng iyong malamyos na tinig,
Nagpapainit sa gabing malamig tulad ngayon,
Pinuyat natin ang gabi, para sa bukang-liwayway.

Hahagkan ako ng malagkit na inangit
Pinakahalu-halo nating maigi sa pulot,
Upang ikumot, ang bawat salita, bawat kuwentong
Bumigkis nang pagkahigpit
Sa bawat palito ng binhing hinimay,
Pinutulan ng dahon,
Inalisan ng maitim na mantsa;
Sinuklayan ng tuyong dahon.

Sa wakas, na-ressing nang lahat ang binhi.
Handa na ang latag para sa ating dalawa.
Napatubigan na rin ang pinitak.
Matulis na ang asad.
Kaya’t halika, halika na,
Makikipagtalad tayong muli
Sa lupa, sa pagtatanim ng sibuyas, at
Pagsilang ng bagong araw.

~ tula ni a.m. ociones
~ nilikha sa San Jose City, Disyembre 1994

ressing (ang paliwanag)

Sa Hilagang Nueva Ecija (kung saan naghahalo ang mga nagsasalita ng Tagalog at Iluko), kapag ang binata ay nagdesisyon nang magsarili sa pagtatanim ng sibuyas, ibig sabihin, mag-aasawa na ito pagdating ng anihan. Karaniwang nakukumpirma ng madla ang relasyon ng binata at dalaga sa paghahanda ng binhi - sa paghihimay ng mga binhi, o pagre-ressing.

Maraming nahihirapan intindihin ang tulang ito dahil kakaiba ang lenggwahe - malalim daw ang Tagalog. Siguro may mga termino lang na hindi pamilyar sa lahat, tulad ng mga sumusunod:

Ressing: paghihimay ng binhi (paghahanda para sa pagtatanim) ng tanduyong, karaniwang ginagawa sa magdamag, dahil kailangang maitanim ito pagsikat ng araw. malalanta ang binhi kapag pinagtagal pa bago maitanim.

Tanduyong: variety ng sibuyas, mas kilala bilang "sibuyas tagalog" (yung sariwang dahon nito ang ginagayat at isinasahog sa goto).

Inangit: malagkit na bigas, isinaing sa gata ng niyog at nilagyan lang ng asin. parang biko na walang asukal.

Palito: bawat stick ng binhi ng tanduyong

Latag: ang pagtatamnan ng tanduyong ~ pinaggapasan (palayan na inani na ang palay), pinatuyo tapos tinakpan ng dayami (yung natuyong tangkay ng palay).

Pinitak: parsela o subdivision ng bukirin o palayan. ang boundary nito ay tinatawag na pilapil.

Asad: kahoy na korteng "L" o handle ng payong at matulis ang isang dulo. ginagamit ito para butasan ang lupa (sa latag) at doon isu-shoot ang palito ng binhi.

pseudo

idinuduyan ako ng iyong tinig
patungo sa landas ng mga alamid,
doon, kung saan tayo nagtagpo, noon
minsang tag-ulan at mababa
ulap sa bundok Sinombrero, ang iyong hininga
humahaplos sa aking batok.
basa tayo ng pawis sa maghapong paglalakad
sakbat ko ang pangamba sa aking dibdib
yumakap ka sa akin upang langhapin
tsokolateng nakatago sa aking bulsa, sa aking kamay
orkidyas na luray ang inagaw natin
sa mataas na punong narra. nabagting ka pa,
pag-akyat. hindi kita sinalo.

ngayon,
nahihirapan akong huminga. tila
idinuduyan ako ng iyong tinig sa pagtulog
dahil sa

Flutab
for symptomatic relief of cold and flu.
contains pseudo-ephedrine.

#

Translation: Pseudo

your voice hums me slowly to sleep, brings me
to the trodden paths of mountain cats,
there, where we meet for the first time, then
one rainy season when the clouds are low
at Mt. Sinombrero, your breath
caressed my neck.
our bodies wet with sweat from a day-long walk,
i wore my fears on my chest
you embraced me to savor
fragrance of chocolate hidden in my shirt pocket, in my hands
the wilted orchid we robbed
earlier from the tall narra tree where the vines caught you.
you fell - but i didn't catch you.

now, i can hardly breath as if
your voice is soothing me to sleep
because of

Flutab
for symptomatic relief of cold and flu.
Contains pseudo-ephedrine.)

~ tula ni a.m. ociones
~ nilikha sa riyadh, 27 December 2004

alimuom

walang imik ang mga pilapil
mahigpit ang halukipkip
sa pinaggapasan, ang sigaw
ng araw, yumayakap
sa malalalim na bitak
tuyong pinitak
bahaw na tinig
hiningang sinikil
bingi ang hangin
sa bawat na dalangin
ngunit alimuom ...

masuyong humaplos
sa makisig na lalaking
tumawid sa kabukiran
upang isilong
kalabaw, nakasuga
sa paghihintay.

~ tula ni a.m. ociones
~ nilikha: Marso 1997

ulan sa pebrero

naghihintay ng ulan
tigang na parang
tinakasan na ng hamog
simula pa lamang
ng tag-araw. ang parang,
paos na humihiyaw
masidhi, pagnanasang
maibsan ang tagtuyot.

lumipad ang alipato
mula sa kalan ng magsasaka
dumapo sa kogonang
tuyot.

nagsimula ang apoy, ngunit,
nagsimula rin
ang ulan.

narito ka,
at narito ako,
sa gitna ng ulan.

~ tula ni a.m. ociones
~ nilikha sa mahabang parang angono, rizal, Marso 1991

sa pilapil ng taludturan

Bahagya pa lamang akong nagpapakabihasa
Na mamilapil sa taludturan
Paa ko’y dumadaplis pang minsan
Nasusugat, natitinik ng subyang sa paghakbang
Pagdama sa katagang sumisibol sa linang.

Sa paghahasik ng mga salita
Punla ko’y karanasang
Binunot sa parang, sa aklat, kaya’t
Talim ng ugit ang hanap
Ng bawat kaisipang supling ng panulat.

Pagkat ako’y makatang nagsusumikap
Matibay ang pagnanais na mag-ugat
Sa lupa, upang linamnam ng paglaya
Ay gintong mga butil na aanihin
Ugat ng kahirapan ay uusigin.

~ tula ni a.m. ociones
~ nilikha sa nueva ecija, 20 Agosto 1997